Mystery of Hindenburg | The World’s Largest Airship
ਜਰਮਨ ਜੈਪਲਿਨ ਹਿੰਡਨਬਰਗ: ਅਸਮਾਨ ਦੀ ਰਾਣੀ
3 ਮਈ 1937 ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਰਾਤ ਦੇ ਕਰੀਬ 8 ਵਜੇ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਫ੍ਰੈਂਕਫੁਰਟ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਉੱਡਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਕਿਸੇ ਆਮ ਜਹਾਜ਼ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ ਸੀ — ਇਹ ਇੱਕ ਐਅਰਸ਼ਿਪ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਸੀ ਹਿੰਡਨਬਰਗ। ਇਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਐਅਰਸ਼ਿਪ ਸੀ। 245 ਮੀਟਰ ਲੰਬਾ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਅੱਜ ਦੇ ਬੋਇੰਗ 747 ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰੋ ਤਾਂ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਡਾ ਲੱਗੇਗਾ। ਇਤਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਟਾਈਟੈਨਿਕ ਨਾਲ ਵੀ ਤੁਲਨਾ ਯੋਗ ਸੀ — ਕੇਵਲ 24 ਮੀਟਰ ਛੋਟਾ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਇਸਨੂੰ “ਅਸਮਾਨ ਦੀ ਰਾਣੀ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਇਸ ਐਅਰਸ਼ਿਪ 'ਚ 97 ਲੋਕ ਸਵਾਰ ਸਨ — 36 ਯਾਤਰੀ ਅਤੇ 61 ਕਰਮਚਾਰੀ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਿਊ ਜਰਸੀ ਵਿਚਲੇ ਲੇਕਹਰਸਟ ਨੇਵਲ ਏਅਰ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਵਾਸਤਿਆਂ ਉਡਾਣ ਭਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੇ ਨਜ਼ਾਰੇ ਲਗਜ਼ਰੀ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਡਦਿਆਂ ਕਮਰੇ ਸਨ, ਡਾਈਨਿੰਗ ਹਾਲ ਸੀ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਲਾਊਂਜ ਅਤੇ ਇੱਕ ਗਰੈਂਡ ਪਿਆਨੋ ਵੀ। ਟਿਕਟ ਦੀ ਕੀਮਤ $700 ਸੀ — ਜੋ ਅੱਜ ਦੇ $7000 ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਨਸਾਨੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਇੱਕ ਮਹਿੰਗੀ ਤੇ ਰੌਮਾਂਚਕ ਯਾਤਰਾ।
6 ਮਈ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਪੂਰੀ ਕਰਕੇ ਨਿਊ ਜਰਸੀ ਆਇਆ, ਤਾਂ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਣ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ। ਮੌਸਮ ਖਰਾਬ ਸੀ — ਆਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕਾਲੇ ਬੱਦਲ ਤੇ ਤੇਜ਼ ਹਵਾ। ਜਦੋਂ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਥੱਲੇ ਉਤਰਨ ਲੱਗਾ, ਲੱਗਪਗ 7 ਵਜੇ ਇੱਕ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ। ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਪੂਰਾ ਜਹਾਜ਼ ਅੱਗ ਦੀ ਲਪੇਟ 'ਚ ਆ ਗਿਆ। ਸਿਰਫ 34 ਸਕਿੰਟਾਂ ਵਿਚ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਸੜ ਗਿਆ। ਇਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਕੈਮਰੇ 'ਚ ਕੈਦ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਭਿਆਨਕ ਮੋੜ ਹੈ।
ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਕਾਰਨ: ਤਿੰਨ ਥਿਊਰੀਆਂ
ਸਾਬੋਟਾਜ਼ — ਕਈ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਸਨ ਕਿ ਨਾਜੀ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਨੇ ਬੰਬ ਰੱਖਿਆ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਸਨ ਕਿ ਹਿਟਲਰ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੂੰ ਉਡਾਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਮਾਲਕ ਹਿਊਗੋ ਏਕਨਰ ਨੇ ਹਿਟਲਰ ਦੀ ਆਗਿਆ ਨਾਂ ਮੰਨੀ।
ਸਟੈਟਿਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਸਿਟੀ — ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੇ ਧਾਤੂ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਸਟੈਟਿਕ ਚਾਰਜ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਾਈਲਟ ਨੇ ਹਵਾ ਨੂੰ ਸਮਝਦਿਆਂ ਇੱਕ ਟੇਢਾ ਮੋੜ ਲਿਆ ਅਤੇ ਚਿੰਗਾਰੀ ਨਾਲ ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਗੈਸ ਭੜਕ ਗਈ।
ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਕੜਕ — ਮੌਸਮ ਖਰਾਬ ਸੀ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਕੜਕ ਨੇ ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਗੈਸ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਾ ਦਿੱਤੀ।
ਐਅਰਸ਼ਿਪਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ 500 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਰਹੀ। 1507 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਜੌਨ ਡੇਮਿਅਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ 'ਤੇ ਮੁਰਗੀ ਦੇ ਪੰਖ ਲਾ ਕੇ ਉੱਡਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਹੱਡੀਆਂ ਤੋੜ ਬੈਠਾ। ਪਰ ਇਹ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਰੁਕੀਆਂ।
1783 ਵਿੱਚ ਮੋਂਟਗੋਲਫਿਏ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾ ਗਰਮ ਹਵਾ ਵਾਲਾ ਗੁਬਾਰਾ ਬਣਾਇਆ। ਫਿਰ ਆਇਆ ਜੈਪਲਿਨ — ਫਰਡੀਨੈਂਡ ਵਾਨ ਜੈਪਲਿਨ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਡਾਇਰੀ ਵਿਚ ਐਅਰਸ਼ਿਪ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦਰਜ ਕੀਤਾ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ 1900 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸਫਲ ਜਹਾਜ਼ LZ-1 ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ।
ਹਿਊਗੋ ਏਕਨਰ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਯਾਤਰਾ
ਜੈਪਲਿਨ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਿਊਗੋ ਏਕਨਰ ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਸੰਭਾਲੀ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਦੀ ਥਾਂ ਵਪਾਰਕ ਉਡਾਣਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। 1924 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ LZ-126 ਨੂੰ 8000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਅਮਰੀਕਾ ਲਿਜਾਇਆ। ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੇ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਤੱਕ, ਇਹ ਐਅਰਸ਼ਿਪਸ ਜਨਤਕ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਦਿਖ ਰਹੇ ਸਨ।
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੇ ਬਾਅਦ
ਪਰ 1937 ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਦੀ ਅੱਗ ਨੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਹੀਲਿਅਮ ਦੀ ਨਿਰਯਾਤ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਜਦਕਿ ਐਅਰਪਲੇਨ 800-1000 ਕਿਮੀ/ਘੰਟਾ ਦੀ ਗਤੀ ਨਾਲ ਉੱਡ ਰਹੇ ਸਨ, ਐਅਰਸ਼ਿਪਸ 100 ਕਿਮੀ/ਘੰਟਾ ਦੀ ਗਤੀ ਨਾਲ ਕਾਫੀ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਏ।
ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਆਸ
2017 ਵਿੱਚ Hybrid Air Vehicles (UK) ਨੇ Airlander 10 ਦੀ ਟੈਸਟ ਉਡਾਣ ਕੀਤੀ — ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਵਾਂ ਐਅਰਸ਼ਿਪ। ਇਹ ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਦੀ ਥਾਂ ਹੀਲਿਅਮ ਵਰਤੇਗਾ, ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਇਹ ਗ੍ਰੀਨ ਐਨਰਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਕਾਰਬਨ ਐਮਿਸ਼ਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੋਣਗੇ।
ਕੰਪਨੀ ਅਨੁਸਾਰ, 2030 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਆਮ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਉਡਾਣਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ:
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਦੌਰ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ, ਭਵਿੱਖਵਾਦ ਤੇ ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਉੱਡੇ — ਪਰ ਇਸ ਵਾਰੀ ਨਵੀਂ ਸੋਚ, ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਆਸ ਨਾਲ।
Post A Comment: